VvE-renovaties zijn complex. Niet alleen technisch, maar vooral organisatorisch. Hoe krijg je alle bewoners mee? Hoe voorkom je spijtmaatregelen? Hoe zorg je dat de renovatie betaalbaar blijft én toekomstbestendig is? Voor VvE’s die hiermee aan de slag willen, is er een boek dat houvast biedt: het boek Stap voor stap naar een succesvolle renovatie van jouw VvE-appartementengebouw. Wat dit boek bijzonder maakt? Het is volledig gebaseerd op het integrale renovatieproces van WNR.

Boek WNR-Stappenplan als praktische leidraad

Het boek over het WNR-Stappenplan is geen theoretisch model, maar een directe vertaling van de aanpak die WNR in de praktijk toepast. Van initiatief tot nazorg, van draagvlak tot prestatiegarantie: alle stappen, rollen en besluitvormingsmomenten zijn ontleend aan onze werkwijze. WNR heeft actief meegewerkt aan de inhoud en totstandkoming van het boek, zodat het stappenplan naadloos aansluit op de realiteit van VvE-renovaties.

Het resultaat is een boek dat niet alleen uitlegt wat er moet gebeuren, maar ook hoe, wanneer en door wie. Het biedt structuur in een proces dat voor veel VvE’s overweldigend is. En dat is precies wat nodig is om tot een gedragen en succesvolle renovatie te komen.

Wat maakt dit boek anders?

Wat dit boek over het WNR-Stappenplan onderscheidt van andere publicaties over de verduurzaming van een VvE, is de integrale benadering. Geen losse maatregelen, maar een samenhangende aanpak waarin techniek, financiën, besluitvorming en bewonersparticipatie elkaar versterken. Het boek beschrijft:

• Zes fasen en vijftien deelprocessen, van initiatief tot nazorg
• Concrete rollen en verantwoordelijkheden binnen de VvE en bij externe partijen
• Besluitvormingsmomenten en hoe je daar als VvE goed op kunt sturen
• Voorbeelden uit de praktijk, gebaseerd op WNR-projecten
• Tips voor draagvlak, communicatie en procesbegeleiding
• Inzicht in subsidiemogelijkheden, prestatiegaranties en financiering

De inhoud is direct toepasbaar en sluit aan op de realiteit van VvE’s die willen verduurzamen, maar niet weten waar te beginnen of vastlopen in technische details, weerstand of besluiteloosheid.

Waarom de integrale aanpak werkt

Dit boek over het WNR-Stappenplan maakt duidelijk waarom een integrale aanpak essentieel is. Veel VvE’s kiezen in eerste instantie voor ‘laaghangend fruit’: spouwmuurisolatie, nieuwe kozijnen, een warmtepomp. Maar zonder samenhang leidt dat vaak tot teleurstellende resultaten, hogere kosten en comfortproblemen. Het stappenplan laat zien hoe je dat voorkomt door eerst het einddoel scherp te stellen en vervolgens alle stappen daarop af te stemmen.

De aanpak van WNR – en dus van het boek – is gericht op woonlastenoptimalisatie: een balans tussen investering, energiebesparing en onderhoudskosten. Door slim te ontwerpen en zorgvuldig te plannen, kunnen VvE’s vaak renoveren zonder dat de maandlasten stijgen. Dat is geen theorie, maar praktijkervaring.

Voor wie is het boek bedoeld?

Het boek over het WNR-Stappenplan is geschreven voor VvE-besturen, renovatiecommissies, procesbegeleiders en gemeenten die VvE’s ondersteunen. Het is ook geschikt voor bewoners die zich willen verdiepen in wat er komt kijken bij een integrale renovatie. Of je nu aan het begin staat of al een haalbaarheidsonderzoek hebt laten uitvoeren: dit boek helpt je om het overzicht te houden en de juiste keuzes te maken.

Dit boek is een vertaalslag van jaren praktijkervaring, gebundeld in een toegankelijk en betrouwbaar stappenplan. Omdat het is gebaseerd op het integrale renovatieproces van WNR, weet je zeker dat de inhoud werkt in de praktijk, bij echte VvE’s, met echte resultaten.

Mede dankzij KERN en CondoReno

Het boek Stap voor stap naar een succesvolle renovatie van jouw VvE-appartementengebouw, geschreven door Clarence Rose, kon worden gerealiseerd binnen het Europese project CondoReno, dat zich richt op het verbeteren van renovatieprocessen voor VvE’s in Europa. In dit kader is het WNR-Stappenplan vertaald naar een toegankelijke en praktijkgerichte publicatie, zodat VvE’s in Nederland en daarbuiten kunnen profiteren van een bewezen aanpak. Kennisinstituut KERN, initiatiefnemer en beheerder van dit stappenplan, bundelde praktijkkennis en expertise van betrokken professionals en maakte deze breed beschikbaar. Auteur Clarence Rose is is voorzitter van KERN, expert energieneutraal bouwen en ook docent bij KERN. CondoReno bood de ruimte om deze kennis te verdiepen en te delen, met dit boek als tastbaar resultaat.

Bestel het boek en start met de renovatie

Wil je zelf aan de slag met het WNR-Stappenplan? Het boek Stap voor stap naar een succesvolle renovatie van jouw VvE-appartementengebouw is verkrijgbaar via Kennisinstituut KERN. Op de website van KERN vind je meer informatie over het boek van 118 pag’s dik en de bestelopties. Op hun site vind je ook aanvullende tools zoals presentaties, subsidieoverzichten en trainingen voor VvE’s en procesbegeleiders.
Ga naar de website van KERN en bestel het boek direct.

Hoe zorg je ervoor dat een gerenoveerd gebouw ook écht doet wat je belooft qua energie, comfort en gezondheid? De cursus Renoveren met gegarandeerde gebouwprestaties van Kennisinstituut KERN, ontwikkeld in nauwe samenwerking met WNR, biedt professionals de kennis en handvatten om prestatiegericht te renoveren. Walter van Steenis, directeur van WNR, is een van de docenten.

Prestatiegericht renoveren: van ambitie naar resultaat

In de praktijk blijkt het lastig om renovaties écht prestatiegericht aan te pakken. Vaak blijven ambities steken in intenties, zonder harde garanties. Deze cursus biedt een concreet alternatief: een aanpak waarin prestaties vooraf worden vastgelegd, gemeten én geborgd. Daarmee sluit de cursus naadloos aan op de missie van WNR: bouwen aan een toekomstbestendige gebouwde omgeving waarin kwaliteit en betrouwbaarheid centraal staan.

De cursus is ontwikkeld door Kennisinstituut KERN, in nauwe samenspraak met WNR en andere praktijkpartners. Deelnemers leren hoe ze prestatie-eisen kunnen formuleren, vertalen naar ontwerp en uitvoering, en vastleggen in contracten en samenwerking.

Voor wie is deze cursus?

De cursus is bedoeld voor professionals die betrokken zijn bij het verduurzamen van bestaande gebouwen: woningcorporaties, gemeenten, adviseurs, bouwers en installateurs. Juist in projecten met meerdere partijen is het essentieel om prestatiegericht te denken én te handelen. Dat geldt zeker voor VvE-renovaties, waardoor deze cursus prestatiegericht renoveren praktische handvatten biedt.

Eerdere deelnemers waarderen vooral de praktische insteek, de koppeling met eigen casussen en de kennisdeling met andere professionals. De docenten brengen jarenlange ervaring mee uit de praktijk van prestatiegericht bouwen en renoveren.

Wat leer je?

In vier bijeenkomsten komen onder meer de volgende thema’s aan bod:

• Hoe definieer en meet je gebouwprestaties?
• Welke eisen kun je stellen aan energie, comfort en binnenmilieu?
• Hoe organiseer je prestatiegericht ontwerpen, bouwen en beheren?
• Hoe borg je prestaties in contracten en samenwerking?

De cursus vraagt actieve inzet. Per bijeenkomst besteed je 2 à 3 uur aan voorbereidende of verdiepende opdrachten, gebaseerd op praktijksituaties. De cursus sluit af met een eindopdracht van circa 8 uur zelfstudie, die klassikaal wordt besproken in een online sessie. Zo werk je gericht aan je eigen casus én leer je van anderen.

WNR aanjager van prestatiegericht renoveren

WNR speelt een actieve rol in het ontwikkelen en verspreiden van kennis over prestatiegericht renoveren. De samenwerking met Kennisinstituut KERN bij het opzetten van deze cursus is daar een concreet voorbeeld van. Walter van Steenis, directeur van WNR en een van de docenten, brengt zijn ervaring en visie in om deelnemers te helpen de vertaalslag te maken van theorie naar praktijk. Zijn betrokkenheid garandeert dat de inhoud van de cursus aansluit bij de actuele uitdagingen in de sector. Voor WNR is prestatiegericht werken geen abstract begrip, maar een noodzakelijke stap richting een toekomstbestendige gebouwde omgeving. De uitgangspunten van het WNR-model vormen daarbij een belangrijk fundament. Door kennis te delen en professionals te ondersteunen bij het toepassen ervan, draagt WNR bij aan structurele kwaliteitsverbetering in renovatieprojecten, ook en juist bij VvE’s.

Waarom meedoen met deze cursus?

De urgentie om gebouwen écht te verduurzamen neemt toe. Tegelijk groeit het besef dat traditionele aanpakken tekortschieten. Prestatiegericht renoveren biedt een robuuste aanpak die leidt tot betere resultaten, tevreden bewoners en lagere faalkosten.

Voor organisaties die serieus werk willen maken van duurzame renovatie, is deze cursus is deze cursus prestatiegericht renoveren van VvE-projecten een waardevolle investering een waardevolle investering, in kennis, kwaliteit en samenwerking.

Mét WNR-certificaat!

Na succesvolle afronding van de cursus en je opdracht ontvang je het WNR-certificaat. Daarmee toon je aan dat je beschikt over de juiste kennis en expertise om te participeren in woonlastengestuurde renovaties met prestatiegarantie. Je bent in staat om appartementengebouwen te ontwikkelen, ontwerpen en renoveren die klaar zijn voor de toekomst. Dit certificaat is niet alleen een bewijs van vakmanschap, maar ook een springplank naar projecten waarin kwaliteit, betaalbaarheid en toekomstbestendigheid samenkomen.

Meld je nu aan voor de komende editie op kennisinstituutkern.nl

Wat zijn de grootste financiële obstakels bij het verduurzamen van appartementencomplexen? In het kader van het Europese LIFE-project CondoReno is een verdiepend onderzoek uitgevoerd naar de financiële risico’s van een VvE-renovatie die VvE’s, beheerders en adviseurs ervaren bij renovatieprojecten. WNR is er als projectpartner nauw bij betrokken. Het rapport biedt inzichten in mogelijke oplossingen, zoals een garantiefonds en een financieringsfonds. En laat zien hoe financiële zekerheid kan bijdragen aan versnelling van de energietransitie.

De uitdaging: complexiteit en onzekerheid

Verduurzaming van appartementencomplexen is complexer dan nieuwbouw. VvE’s hebben te maken met meerdere eigenaren, uiteenlopende belangen, juridische beperkingen en vaak een beperkt financieel draagvlak. De grootste barrière? Financiële onzekerheid. Wat kost een renovatie werkelijk? Wat als er tegenvallers zijn? En hoe houd je de maandlasten voor bewoners betaalbaar?

Het CondoReno-project onderzocht deze vragen samen met experts, gemeenten en financiële instellingen. De conclusie: zonder financiële zekerheid blijven veel noodzakelijke renovaties hangen in de besluitvorming. Daarom is er dringend behoefte aan twee instrumenten: een garantiefonds en een financieringsfonds om de financiële risico’s van een VvE-renovatie te beperken.

Garantiefonds: grip op risico’s en kosten

Een garantiefonds biedt VvE’s de mogelijkheid om vooraf een maximum te stellen aan de totale renovatiekosten én aan de maandelijkse bijdrage van individuele appartementseigenaren. Dit geeft rust en vertrouwen, zowel aan bewoners als aan financiers. Het fonds dekt onvoorziene kosten die buiten reguliere verzekeringen vallen, zoals extra onderzoeken, juridische procedures of technische tegenvallers.

Voorwaarde voor deelname is een solide basis: een actieve VvE, een meerjarenonderhoudsplan (MJOP) en een kwaliteitsborgingstraject. Een onafhankelijke kwaliteitscontroleur bewaakt het proces en toetst of de renovatie voldoet aan vooraf afgesproken normen. Zo ontstaat een transparant traject waarin risico’s beheersbaar zijn en financiering haalbaar wordt.

Financieringsfonds: duurzame leningen met lage rente

Naast het garantiefonds pleit CondoReno voor een grootschalig financieringsfonds met een groen profiel. Dit fonds moet langlopende leningen mogelijk maken tegen een lage rente, zodat VvE’s hun complexen integraal kunnen verduurzamen tot energielabel A of beter. Denk aan investeringen in isolatie, installaties en procesbegeleiding.

Het succes van dit fonds hangt direct samen met het garantiefonds: hoe beter de risico’s zijn afgedekt, hoe lager de rente en hoe toegankelijker de financiering. Institutionele beleggers zoals pensioenfondsen kunnen hierin een rol spelen, mits het fonds voldoet aan Europese duurzaamheidsregels voor investeerders (SFDR).

Beperken financiële risico’s VvE-renovatie in de praktijk

Het rapport verwijst naar succesvolle voorbeelden, zoals de Ellenflat in Assen, waar dankzij een gemeentelijke garantie een renovatie mogelijk werd die anders onhaalbaar was. Ook het Warmtefonds in Nederland en het noodkoopfonds in Vlaanderen bieden aanknopingspunten voor verdere uitrol.

Daarnaast is er aandacht voor juridische kaders. De overheid heef het voornemen in de Versnellingsagenda op te nemen dat een meerderheid van stemmen volstaat om verduurzamingsmaatregelen door te voeren, ook als de splitsingsakte dit niet expliciet toestaat. Dit biedt VvE’s meer handelingsruimte, mits ze goed geïnformeerd en begeleid worden.

Aanbevelingen voor VvE’s en professionals

Het rapport sluit af met concrete aanbevelingen:

• Zorg voor een solide basis: een actief bestuur, een reservefonds en een goed onderbouwd MJOP met realistische planning en financiële dekking zijn essentieel.
• Werk met gecertificeerde partijen: kwaliteitsborging is cruciaal voor het verkrijgen van garanties en financiering.
• Informeer bewoners goed: transparantie over kosten, baten en risico’s vergroot het draagvlak.
• Betrek kwetsbare groepen: zoals huishoudens met lage inkomens of kopers zonder budget voor renovatie. Maatwerk en sociale plannen zijn nodig om hen mee te nemen.
• Gebruik subsidies strategisch: koppel ze aan daadwerkelijke uitvoering en kwaliteitsresultaten.

Waarom dit ertoe doet

Verduurzaming van appartementencomplexen is een sleutel tot de energietransitie. Maar zonder financiële zekerheid en goede procesbegeleiding blijven veel VvE’s hangen in twijfel en uitstel. Het CondoReno-rapport laat zien dat het anders kan: met slimme fondsen, duidelijke voorwaarden en een focus op kwaliteit en betaalbaarheid.

We zijn er nog niet. De conclusies uit dit rapport bieden waardevolle inzichten, maar vormen nog geen kant-en-klaar fundament voor marktpartijen om mee aan de slag te gaan. Wat het rapport wél biedt, is richting: het legt de basis voor vervolgonderzoek en verdere uitwerking van financiële instrumenten en kwaliteitsborging. Verdere concretisering is nodig om echt stappen te zetten richting grootschalige, betaalbare projecten die de financiële risico’s van een VvE-renovatie minimaliseren.

WNR nodigt VvE’s, beheerders en adviseurs uit om mee te denken over de verdere ontwikkeling van een garantiefonds. Samen kunnen we zorgen voor een versnelling van duurzame renovaties, met oog voor betaalbaarheid, comfort en behoud van de waarde.

Het rapport is direct te downloaden van de site van CondoReno

Meer weten? Neem contact op met WNR via wnr.nu/contact.

En last but not least: wij complimenteren bij deze de VvE’s die nu bezig zijn met renoveren en verduurzamen. Ze doen dat geheel op eigen risico en voor eigen rekening. Klasse!

De effectiviteit van optoppen op buurt- of wijkniveau is vele malen groter dan als de VvE zelf initiatieven moet ontwikkelen. De politiek bepaalt echter de nieuwe standaard. Net als destijds de sleutelrol van de Rijksoverheid om na de Tweede Wereldoorlog het astronomische woningtekort op te lossen. Dat is vrijwel kansloos voor een VvE die gaat verduurzamen en naar extra dekking van de kosten zoekt. De VvE is geen professioneel opdrachtgever, noch projectontwikkelaar. Door het gebrek aan standaardisatie voor optoppen is het al complexe proces van verduurzamen voor een VvE nog ingewikkelder.

Inspiratie beurs Renovatie en Transformatie

Optoppen kwam uitgebreid aan de orde tijdens de beurs Renovatie en Transformatie 2025 in Den Bosch in de sessie “Optoppen: hype of nieuwe standaard?” Wouter van den Berg (Nebest), Thijs Müller (Creative City Solutions), Mariam Shaaban (Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening), Jaap van den Hoogen (de Architekten Cie.), Renzo Westerbeek (Creative City Solutions), Jeroen Rutte (HDO Bouw) en Sjoerd van Baarsen (Nebest) deelden hun visie en praktijkervaringen. Naast concrete praktijkvoorbeelden kwamen ook actuele beleidsontwikkelingen, technische aandachtspunten en innovaties in bouwmethoden aan bod. De sessie leverde veel nieuwe inzichten en inspiratie op, onder meer over de kansen om optoppen te combineren met verduurzaming.

Succesvoorbeeld Buitenveldert

Een van de besproken praktijkvoorbeelden tijdens de sessie op de beurs was de A.J. Ernststraat in Amsterdam Buitenveldert, waar twee woonlagen succesvol zijn toegevoegd aan een bestaand woongebouw. Mede dankzij een goede begeleiding stemde 100% van de VvE-leden in met het plan. De VvE ontving meer dan 800.000 euro uit de opbrengst van de extra woningen. Van deze opbrengst kwam 12% direct ten goede aan de VvE. Hiermee zijn onder andere de woonlasten voor de bewoners structureel verlaagd. Tegelijk is het gebouw verduurzaamd naar energielabel A+++. De woningwaarde steeg met 18% bovenop de reguliere marktgroei. Bovendien kon bij deze uitbreiding ook een lift worden gerealiseerd, waarmee alle woningen in het complex nu levensloopbestendig zijn.

Grootschalige potentie optoppen

Optoppen biedt op grotere schaal aanzienlijke kansen. Deskundigen schatten dat hiermee 40.000 tot 100.000 extra woningen gerealiseerd kunnen worden, goed voor 5% tot 12,5% van het huidige woningtekort. Door één of meerdere woonlagen toe te voegen ontstaat niet alleen extra woonruimte, maar kan ook verduurzaming in één beweging worden meegenomen. Denk aan dakisolatie, zonnepanelen, groendaken en verbetering van gemeenschappelijke ruimtes.

Het is bovendien een ideale kans voor gemeenten om binnenstedelijk woningen toe te voegen en tegelijk de renovatiegolf te versterken. En dan op een schaal die vergelijkbaar is met het ontstaan van de New Towns in de jaren zestig en zeventig en de ontwikkeling van de Vinex-wijken rond de eeuwwisseling.

Belangrijke aandachtspunten

Natuurlijk zijn er de nodige hordes. Funderingsonderzoek, controle op stabiliteit en draagvermogen van de bestaande constructie, de staat van onderhoud en brandveiligheid zijn kritische succesfactoren. Daarnaast kan erfpacht roet in het eten gooien en blijft het organiseren van voldoende draagvlak binnen de VvE een uitdaging. Optoppen vraagt om professionele begeleiding, standaardisatie en proceskennis.
Wat hoopgevend is: nieuwe bouwmethoden — zoals 2D elementbouw, 3D modules en modulaire tunnelbouw — maken optoppen sneller en efficiënter uitvoerbaar, met minder overlast voor bewoners.

Nationale aanpak en steun optoppen

De Rijksoverheid erkent deze uitdagingen en werkt aan een Landelijke Aanpak Optoppen. Het doel is om optoppen te normaliseren als bouwvorm, belemmeringen in kennis en regelgeving weg te nemen en te standaardiseren waar mogelijk. Via het kennisplatform volkshuisvestingnederland.nl/optoppen worden praktijkverhalen, handreikingen en onderzoeksresultaten gedeeld om VvE’s en gemeenten te ondersteunen.

Waar een wil is, is een weg. Er ligt hier een enorme kans. In gesprekken die WNR heeft voor projecten in het hele land, is optoppen een onderwerp dat vaak aan de orde komt. Ook met ons om tafel? Neem contact met ons op!

Credits beeld: Creative City Solutions

Als renovatie van een appartementencomplex niet haalbaar lijkt, is sloop en nieuwbouw dan een betere optie? Deze vraag van WNR schreven wij eerder uit in een nieuwsartikel, met verzoek er op te reageren. De oproep leverde een waardevolle reactie op van een ervaringsdeskundige uit de praktijk, die anoniem zijn verhaal met ons deelde over het appartementencomplex dat veroudert.

Een persoonlijke ervaring

De inzender kocht in 2010 een appartement in een galerijflat uit de jaren zeventig. Vrij snel na de aankoop werd duidelijk dat het complex met 20 koop- en 34 huurappartementen kampt met achterstallig onderhoud. Als lid van de kascommissie probeerde de bewoner meer financiële armslag te creëren door verhoging van de VvE-bijdragen voor beter onderhoud en isolatie voor te stellen. Maar dat bleek lastig. Vooral de toenmalige grooteigenaar van de huurwoningen — met een duidelijk financieel belang — hield een verhoging tegen.

Jarenlang gebeurde weinig aan onderhoud. Pas toen een nieuwe, grotere eigenaar het huurdeel overnam, werd het onderhoud voortvarend aangepakt en verbeterde de situatie. Toch keerde het tij opnieuw toen deze eigenaar zich terugtrok en de woningen werden uitgepond. Daarmee werd het complex opgesplitst in 54 koopwoningen, met 54 eigenaren en 54 verschillende meningen over onderhoud en kosten. Resultaat: minimale verhoging van de bijdragen en slepende discussies over noodzakelijke investeringen, ondanks problemen zoals lekkende dakbedekking.

Uiteindelijk besloot de bewoner zijn appartement te verkopen en te gaan huren. Naar verluidt werd de VvE-bijdrage na zijn vertrek alsnog flink verhoogd. Maar niet zonder pijn: een oud-buurman verzuchtte dat zijn VvE-bijdrage inmiddels hoger is dan zijn hypotheeklasten.

Breder herkenbare problemen

Dit persoonlijke verhaal over het appartementencomplex dat veroudert staat niet op zichzelf. Veel VvE’s kampen met vergelijkbare uitdagingen:

• Oplopend achterstallig onderhoud
• Weinig spaargeld in het reservefonds
• Verschillen in belangen tussen eigenaren, bijvoorbeeld tussen particuliere bewoners en beleggers
• Weerstand tegen verhoging van de VvE-bijdrage
• Complexe besluitvorming: voor ingrijpende renovaties is vaak een grote meerderheid nodig

Juist deze versnipperde eigendomsstructuur maakt dat sloop en nieuwbouw — hoewel voor woningcorporaties soms logisch — voor VvE’s ingewikkelder ligt. Niet iedereen wil of kan tijdelijk elders wonen en eigenaren zijn vaak emotioneel én financieel gehecht aan hun woning.

Samen zoeken naar oplossingen

Deze persoonlijke ervaring laat zien dat renovatie vaak ingewikkeld is, maar sloop zeker niet vanzelfsprekend beter. De sleutel ligt in goede voorbereiding, heldere informatie en het samenbrengen van belangen. Hier is WNR-specialist in door scenario’s concreet inzichtelijk te maken op basis van het effect op de huidige woonlasten. Als er in de toekomst een tekort (dreigt) te ontstaan zullen we daarover de discussie met de VvE leden niet uit de weg gaan. We geven dan altijd duidelijk aan waar de schoen wringt, in het belang van alle VvE-leden. Daarna werken we, in goede samenwerking net de VvE, de meest optimale oplossing uit om daarover met elkaar in gesprek te gaan. Gelukkig biedt dat optimale scenario vaak de juiste oplossing voor het grootste deel van de eigenaren.

Appartementencomplex veroudert.. jouw ervaring telt

Heb jij te maken gehad (of nog steeds) met dit soort dilemma’s? Gekozen voor renovatie, of juist gepleit voor sloop en nieuwbouw? Deel jouw verhaal! Zo bouwen we samen verder aan inzicht en oplossingen voor dit complexe vraagstuk.

Reacties (anoniem of met naam) zijn welkom via info@wnr.nu. Geef bij je inzending aan of wij jouw verhaal mogen publiceren.

Bij de foto: deze flat hoort niet bij de reactie van de inzender.

Appartementen verduurzamen is niet eenvoudig. Zeker niet als die appartementen onderdeel zijn van een Vereniging van Eigenaars. Want hoe organiseer je grootschalige renovaties met tientallen eigenaren, uiteenlopende belangen en een krappe gezamenlijke kas? En hoe houd je de kosten voorspelbaar, zodat iedereen aan boord blijft? In het Europese CondoReno-project staat precies die vraag centraal — met bijzondere aandacht voor het belang van een garantie VvE renovatie als oplossing voor financiële en organisatorische risico’s.

Stichting WNR is partner in CondoReno en in dit project verscheen het rapport Requirements Guarantee and Financial Fund. Er is in onderzocht hoe een financiële of inhoudelijke garantie VvE-renovaties haalbaarder kan maken — met speciale aandacht voor risico’s, betaalbaarheid en kwaliteitsborging.

Risico’s bij VvE-renovatie vragen om garantie

Veel VvE’s willen verduurzamen, maar lopen vast op onzekere factoren. De totale renovatiekosten zijn vooraf lastig te voorspellen — vergunningen, verborgen gebreken, vertragingen: het kan allemaal tegenzitten. Banken vinden het lastig om die onzekerheden mee te financieren, wat leidt tot hoge rentepercentages of zelfs afwijzingen. En voor bewoners is het vaak de simpele vraag: “Wat gaat dit me per maand kosten?”

Die financiële onzekerheid werkt verlammend. Zeker bij minder kapitaalkrachtige VvE’s of bewoners die weinig ruimte hebben in hun maandlasten. En het maakt het voor dienstverleners moeilijk om met een sluitend voorstel te komen, laat staan een overtuigend verhaal.

Garantie die vertrouwen creëert

Het rapport Requirements Guarantee and Financial Fund onderzocht het opzetten van een vangnet: een slimme garantie VvE renovatie die onverwachte tegenvallers opvangt. Denk aan meerkosten door onvoorziene bouwtechnische problemen of extra begeleiding tijdens het proces. Belangrijk is dat zo’n garantie niet alleen financiële rust biedt, maar ook bijdraagt aan het vertrouwen van bewoners én financiers. Als vooraf duidelijk is wat de maximale maandlast is, kunnen VvE’s veel gemakkelijker besluiten nemen.

Het is nadrukkelijk geen blanco cheque: VvE’s moeten aan voorwaarden voldoen, zoals een functionerend bestuur, een actueel en duurzaam MJOP en goede kwaliteitsafspraken. Die aanpak maakt risico’s beheersbaar in plaats van ze te verplaatsen.

Voorwaarden voor succes

Een gezonde VvE-structuur is essentieel. Veel besturen bestaan uit vrijwilligers zonder veel tijd of kennis van zaken. Ondersteuning bij complexe besluitvorming is dan onmisbaar. Ook moet er meer aandacht komen voor TCO (Total Cost of Ownership): niet alleen kijken naar de investering, maar naar de totale kosten over de hele levensduur van het gebouw.

Daarnaast onderstreept het rapport het belang van duidelijke informatie voor appartementseigenaren — ook bij aankoop. Makelaars en notarissen zouden hierin een actievere rol moeten spelen. En voor bewoners met een laag inkomen is een sociaal plan essentieel. Zonder die ondersteuning worden besluitvorming en uitvoering onnodig ingewikkeld.

Kwaliteit als sleutel tot garantie

De auteurs pleiten voor renovatie met borging: werken met gecertificeerde partijen, onafhankelijke kwaliteitscontrole, en een toetsbare aanpak op basis van het MJOP. Alleen dan kun je een realistische en haalbare garantie VvE renovatie bieden. Het voorkomt juridische discussies achteraf, verlaagt de rente op financiering en verhoogt het draagvlak bij bewoners.

Een kwaliteitsgerichte aanpak biedt dus niet alleen zekerheid, maar ook schaalbaarheid — en maakt de sprong van incidentele koplopers naar een breed gedragen VvE-aanpak.

Naar een structurele aanpak

Tot slot wijst het rapport op de noodzaak van een apart financieel fonds, met lage rente, fiscaal voordeel en heldere spelregels. Daarmee kunnen VvE’s toegang krijgen tot betaalbare leningen die passen bij de technische levensduur van het gebouw. De Warmtefonds-structuur in Nederland biedt daarvoor een goed uitgangspunt, maar er is ruimte voor een VvE-specifieke doorontwikkeling.

De conclusie is helder: wie VvE’s écht wil helpen verduurzamen, moet risico’s structureel beperken. Een goed georganiseerde garantie VvE renovatie is daarbij onmisbaar — als schakel tussen bewoners, dienstverleners en financiers.

Meer lezen over CondoReno op onze site.

Download het volledige rapport (pdf)