Met de oprichting van Stichting WoonlastenNeutraal (WNR) werd een stevig fundament gelegd voor het ondersteunen van Verenigingen van Eigenaren (VvE’s) bij duurzame renovaties. Wat begon in 2019 als een initiatief van het zogenoemde Steigerteam van DNA in de Bouw, heeft zich ontwikkeld tot een professionele organisatie die VvE’s helpt om renovaties te versnellen en obstakels te overwinnen.

Van ambitie tot erkenning

Het WNR-model biedt een bewezen effectieve werkwijze voor het versnellen van renovaties. Door onzekerheden weg te nemen en VvE’s te voorzien van concrete oplossingen zoals procesoptimalisatie en financiële tools, biedt het model houvast voor verduurzaming. Deze aanpak is niet alleen in Nederland succesvol, maar wordt ook in Europees verband erkend. Onderzoek binnen het CondoReno-project bevestigt dat deze methodiek aansluit bij de beste praktijkvoorbeelden in Europa.

Tijdens een bijeenkomst van de Nederlandse National Advisory Board (NAB) van CondoReno eind 2024, presenteerde directeur Walter van Steenis van WNR een overzicht van werkwijze en inzichten na ruim vier jaar als WNR in de markt actief te zijn. Het belang van deze aanpak werd breed erkend door vertegenwoordigers van onder andere het ministerie van Binnenlandse Zaken, provincie Zuid-Holland, gemeente Den Haag, TNO, Vereniging Eigen Huis, Milieu Centraal, Nationale Nederlanden, Bouwend Nederland , TU Delft als projectleider CondoReno en gastheer SVn. Hun erkenning onderstreept de relevantie van het WNR-model voor zowel beleidsmakers als de praktijk.

Samen sterker door samenwerking

Een belangrijke pijler van WNR blijft samenwerking. Door diverse partijen bij elkaar te brengen en rollen helder te definiëren, ontstaan synergieën die leiden tot succesvolle renovatieprojecten. Een recent voorbeeld is een expertmeeting van DNA eind 2024, waar WNR vertelde over het verloop van concrete projecten.

Bij deze samenwerkingen wordt ook gekeken naar innovatieve oplossingen zoals optoppen. Toevoegen van extra bouwlagen aan bestaande gebouwen biedt mogelijkheden om woningtekorten op te lossen. Het maakt het ook mogelijk om renovaties en verduurzaming slim te combineren. Dit soort integrale aanpakken helpt VvE’s vooruit en draagt bij aan bredere maatschappelijke doelen, zoals leefbaarheid en energie-efficiëntie.

Blik op de toekomst

De terugblik op de afgelopen periode laat zien dat de aanpak van WNR werkt. Door samenwerking en innovatie blijft de stichting bijdragen aan een snellere en efficiëntere verduurzaming van VvE’s. Het delen van ervaringen en inzichten blijft een sleutelrol, voor een blijvende impact op de energietransitie en de gebouwde omgeving.

Op de foto (december 2019) de DNA-leden die samen het Steigerteam van WNR vormden. Met van links naar rechts: Carl-peter Goossen, Frank Westdorp, Harrie Beernink, Clarence Rose, Harmen Bouwstra, Mons Stolper, Walter van Steenis en Egbert de Jong. De foto werd gemaakt door teamlid Saskia de Jong.

Tijdens het Urban Energy Institute (UEI) Symposium 2024, georganiseerd door TU Delft, presenteerde Stichting WoonlastenNeutraal (WNR) de resultaten van haar bijdrage aan het Meerjaren Missiegedreven Innovatie Programma (MMIP), gericht op de Integrale Energietransitie Bestaande Bouw (IEBB). Als partner binnen dit ambitieuze project heeft WNR belangrijke stappen gezet voor versnelling van de renovatie van een VvE appartementengebouw.

Innovaties om renovaties bij VvE’s te versnellen

Dit symposium markeerde de afronding van het MMIP IEBB-project, een initiatief dat samenwerking stimuleerde tussen meer dan 130 partners uit de bouwsector. Een van de belangrijkste resultaten voor WNR was de ontwikkeling van het WNR-stappenplan en de WNR-woonlasten optimaal rekentool, waarmee bewoners en VvE’s grip krijgen op hun renovatieproces. Tijdens het symposium presenteerde Walter van Steenis van WNR deze resultaten in een deelsessie, waarin hij dieper inging op het ontstaan van het WNR-model en het belang van de oprichting van Stichting WNR. Het kwetsbare karakter van renovatieprocessen bij VvE’s, de stijgende kosten en risico’s en de onzekerheid bij appartementseigenaren werden besproken. Met deze inzichten is een basis gelegd voor vervolgonderzoek, dat wij nu uitvoeren binnen het project CondoReno. Hierin werkt WNR verder aan structurele oplossingen zoals een garantie- of calamiteitenfonds voor versnelling van renovatie van de VvE.

Samenwerking in (koud) historisch decor

Het symposium werd gehouden in De Oude Bibliotheek van TU Delft en bracht belangrijke partners samen, zoals TKI Urban Energy, TKI Bouw en Techniek en RVO. Tijdens de ochtend op een koude novemberdag werd duidelijk hoe noodzakelijk verduurzaming is, want het gebouw met enkel glas bood weinig comfort.

Inspiratie en reflectie op grote transities

De dag begon met een inspirerend openingscollege van Prof. Dr. Laure Itard (professor of Building Energy Epidemiology, TU Delft), die inging op transities in techniek, technologie en maatschappij en de versterking van duurzaamheid in de gebouwde omgeving. Een paneldiscussie, met bijdragen van onder andere Mieke Oostra (Hogeschool Utrecht) en Henk Visscher (TU Delft), reflecteerde op het eerste grootschalige consortiumproject met 130 partners. Hier werden uitdagingen in de samenwerking besproken, waaronder administratieve obstakels.

Kleine verbeteringen, grote impact

Naast zichtbare resultaten, zoals een bredere toepassing van warmtepompen, benadrukte WNR het belang van minder zichtbare verbeteringen, zoals optimalisatie van procesbegeleiding en financieringsmodellen om renovatie van. Hoewel deze punten minder prominent naar voren kwamen in het panelgesprek, zijn ze besproken met beleidsmakers van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en breed gedocumenteerd.

Oproep tot actie

De Delftse wethouder Maaike Zwart sloot het symposium af met de oproep het gewoon te gaan doen en ervan te leren. Hiermee onderstreepte ze de praktische aanpak die nodig is om de energietransitie in de gebouwde omgeving om versnelling van renovatie bij een VvE . WNR zet deze koers voort met haar projecten en instrumenten om de impact op bewoners en de markt blijvend te vergroten.

Op de foto: Paneldiscussie MMIP IEBB project, van rechts naar links Marion Bakker (RVO), Mieke Oostra (Hogeschool Utrecht), Henk Visscher (TU Delft) en Huub Keizers (TNO).

De Nederlandse vastgoedmarkt verandert en WNR loopt mee voorop in deze transitie door te renoveren volgens de principes van de passiefhuis technologie. Deze bouwmethode kwam aan de orde in de tv-uitzending ‘Cooler zonder airco’ van HUMAN. Daarin staat centraal of we door onze huizen aan te passen en anders te bouwen de opmars van de airco een halt kunnen toeroepen. Wat houdt ons tegen om koel te bouwen?

Passiefhuizen maken gebruik van geavanceerde isolatie, strategische zonwering en ventilatiesystemen om zonder energieverslindende installaties zoals airco’s een aangenaam binnenklimaat te creëren. In feite het tegenovergestelde van de airco. “Een gebouw zonder verwarming en zonder koeling, dat kan door slim gebruik te maken van isolatie, zonwering en ventilatie,” aldus Eelco Dekker, architect bij JADE architecten, die in de uitzending werd geïnterviewd.

Doel is lage energierekening

Deze aanpak gaat verder dan enkel energie besparen. Het betekent ook een vermindering van de afhankelijkheid van complexe installaties en een verlaging van energiekosten voor de eindgebruiker. Zoals Dekker benadrukt: “Je moet mensen niet opzadelen met een hoge energierekening. Het enige dat je hiervoor moet doen, is bijvoorbeeld meer isolatie en betere kozijnen. Dat kost wel meer geld, maar je kunt de verwarming weglaten.”

“De regels zijn niet ambitieus genoeg”

Hoewel de voordelen van passief bouwen duidelijk zijn, wijst Andy van den Dobbelsteen, hoogleraar duurzaam bouwen aan de TU Delft, er in de uitzending op dat de huidige bouw- en regelgeving in Nederland niet ambitieus genoeg is. “De regelgeving is niet streng genoeg in Nederland. Dus gaan mensen op het minimum zitten, want dat is het goedkoopst. De lat ligt te laag. Er moet juist meer worden nagedacht hoe je de energievraag kunt reduceren.”

Onno Dwars, CEO van Ballast Nedam Development, vult in de uitzending aan dat de verouderde regelgeving ervoor zorgt dat nieuwe woningen niet voldoen aan de eisen die we in de toekomst aan onze woningvoorraad zullen stellen. “De regelgeving is sterk verouderd. De woningen die we nu bouwen, voldoen niet aan de eisen die we gaan stellen aan de woningvoorraad van de toekomst. We moeten naar bouwregelgeving toe die voorziet in minimaal energieverbruik.”

Toekomstbestendig kiezen voor passiefhuis

Met deze uitdagingen in het achterhoofd zet WNR zich in voor innovatie en duurzaamheid in de bouwsector. Door te kiezen voor passiefhuis technologie draagt WNR niet alleen bij aan energie-efficiënte gebouwen, maar ook aan een toekomstbestendige vastgoedmarkt die klaar is voor de uitdagingen van morgen.

Je kijkt de uitzending van HUMAN hier terug: https://npo.nl/start/serie/wat-houdt-ons-tegen/seizoen-3/cooler-zonder-airco/afspelen

Beeld: passiefhuis JADE architecten

De VvE beheerders hebben het te druk, zo geven zij bij ons aan in gesprekken die we regelmatig met ze voeren. Op de vraag wat daar de oorzaak van is krijgen we steevast twee antwoorden. De klant is in het algemeen mondiger, wil veel meer weten en vraagt daardoor veel meer tijd. En: er komen steeds meer vragen over renoveren en verduurzamen. Die vragen zijn zo uiteenlopend, van technische oplossingen, subsidies, vergunningen tot juridische en financiële vragen, dat ze daar geen goed antwoord op hebben. Dat antwoord heeft WNR wel: samenwerken!

Samenwerking voor iedereen lucratief

Gelukkig merken we dat steeds meer VvE beheerders inzien dat een samenwerking met WNR ook voor henzelf lucratief kan zijn. De vragen over verduurzamen kunnen wij eenvoudig beantwoorden en tijdens het renovatieproces kunnen we eenvoudig afstemmen welke taken de VvE beheerder kan oppakken en welke taken door anderen opgepakt moeten worden. De uren die een VvE beheerder moet maken in het renovatieproces en buiten de standaard dienstverlening met de VvE vallen, worden uiteraard door de VvE betaald.

Achter iedere vraag een zorg

Dat de klant mondiger is geworden is een maatschappelijke trend die wij ook herkennen. WNR is gewend veel vragen te krijgen en dat vinden wij ook heel belangrijk. Uiteindelijk zit achter iedere vraag een zorg en het is belangrijk dat goed met elkaar te delen om die zorgen weg te nemen. Opvallend is dat meerdere VvE beheerders aangeven dat de vergoeding die ze van een VvE ontvangen – en vastgelegd is in de beheerovereenkomst – niet toereikend is voor de hoeveelheid werk die ze voor een VvE doen.

VvE beheerder kan niet zonder onderhoudswerk

Als wij doorvragen hoe de VvE beheerder dat financieel oplost, blijkt dat de commissie die ze ontvangen voor de regiewerkzaamheden van reparaties en onderhoud, dat tekort opvangt. Een VvE beheerder kan dus niet zonder dit onderhoudswerk. Als wij een renovatie bij een VvE voorstellen waarbij het woongebouw bijna tot nieuwstaat gerenoveerd wordt en er de komende 15 à 20 jaar niet of nauwelijks onderhoud en reparaties nodig zijn, dan gaat de VvE beheerder verlies maken op de taken en vergoeding vanuit de beheerovereenkomst. Die vergoeding moet dus omhoog na een renovatie en dat is precies waar wij ook rekening mee houden in onze berekeningen over de woonlasten voor en na renovatie. Zo blijft een VvE beheerder financieel stabiel, zelfs na grondige renovaties die de onderhoudsbehoefte grondig verminderen. Samenwerking met de VvE beheerder is daarom essentieel voor een succesvolle renovatie en financiële stabiliteit. Wat WNR VvE’s biedt lees je hier.

Woningen met een slecht energielabel (E,F en G) worden onverkoopbaar, zeggen experts in gesprek met WNR. Wij drukken ons wat voorzichtiger uit: uit onderzoek blijkt dat de woningwaarde stijgt als na een duurzame renovatie het energielabel verbetert. Onverkoopbaar is een stellige overtuiging, zeker voor appartementen in een woongebouw waar de eigenaren niet tot overeenstemming kunnen komen tijdens een ALV. Onverkoopbaar of een extreem lage prijs, omdat hypotheekbanken steeds voorzichtiger worden bij het verstrekken van een hypotheeklening.

Energielabel heeft cruciale rol

Het energielabel heeft sinds 2024 een cruciale rol bij de verkoopbaarheid van woningen en appartementen. Een beter energielabel maakt een woning aantrekkelijker voor kopers, omdat het wijst op lagere energiekosten en een duurzamer karakter. Kopers zijn steeds meer op zoek naar energiezuinige woningen vanwege de stijgende energieprijzen en een toenemend milieubewustzijn. Vanuit de verkoper bekeken: een goed energielabel kan leiden tot hogere verkoopprijzen en een snellere verkoop. Verbeteringen zoals betere isolatie, efficiënte verwarmingssystemen en zonnepanelen kunnen een appartement en een woning een beter energielabel bezorgen, waardoor het concurrentievoordeel op de woningmarkt toeneemt. Het label is al sinds 2008 bekend, maar vanaf 2024 heeft het een veel grotere rol. Op Woontlekker lees je meer over het enerergielabel.

Beeld met dank aan Lente Akkoord.

Nu starten geeft tijd voor renovatieproces

Dat een woning onverkoopbaar wordt als je niet renoveert, zou niet de reden moeten zijn om te gaan renoveren en verduurzamen. WNR heeft als uitgangspunt dat je prettig, veilig en comfortabel woont. Met een gezond binnenklimaat, lage energiekosten en uiteraard een appartementengebouw dat er eigentijds uitziet. Door nu actief aan de slag te gaan heb je als VvE voldoende tijd om zorgvuldig het proces van een renovatie in te richten, bijvoorbeeld door een commissie of werkgroep te benoemen en op die manier te starten met het bouwen aan draagvlak bij de eigenaren. Dat is ook een van de eerste stappen in de WNR-Routekaart®.

WNR-Routekaart

WNR ontwikkelde een routekaart voor VvE’s die een integrale renovatie willen. Deze beschrijft zes fasen voor verduurzaming. De basis hiervan ligt in de doorontwikkeling van ons eigen WNR-model: met hoge kwaliteit integraal renoveren met een grote energiebesparing tot meer dan 90%, een gebouwprestatiegarantie en betaalbare financiering. Hier lees je meer over de routekaart.

De groeiende zorg en tegelijk groeiende interesse van eigenaren van appartementen ziet WNR ook. In de afgelopen maanden zien we een duidelijke toename in het aantal aanvragen voor procesbegeleiding van een renovatietraject volgens de WNR-Routekaart, of in één keer het haalbaarheidsonderzoek om woonlastenneutraal te renoveren. De toegenomen vraag heeft impact op onze kleine organisatie; we zetten alle zeilen bij om je snel van dienst te kunnen zijn!